CÁI ĐẾ TRONG VĂN HOÁ THỜ CÚNG VIỆT

Một bàn thờ đúng không cần vàng son, mà cần tấm lòng trong sáng và cách sống thuận đạo. Người con hiếu chính là ngọn đèn luôn cháy trên bàn thờ của nhân loại.

Đĩa hoa quả mà có chân đế thì được gọi là mâm bồng. Chân đế của đĩa hoa quả làm đĩa hoa quả cao hơn, không giống đĩa bình thường, chứ không hề làm cho đĩa hoa quả vững hơn. Đĩa hoa quả quá cao, thêm hoa quả nữa là cao hơn hẳn bát hương trung tâm không phải là điều hay.

Đế là cấu trúc nền tảng theo cả không gian và thời gian để một hệ thống dựa vào đó phát triển. Là cấu trúc mang tính sống còn của cả hệ thống, nên đế phải có trước bất kỳ cấu trúc nào khác, giống như xây nhà là phải đào móng trước, muốn xây nhà cao mà móng đào không đủ sâu thì nhà sẽ sập. Hệ thống sau này tồn tại được bao lâu và phát triển như thế nào là do đế.

Các vị tổ của vạn vật, loài người và dân tộc đều là các vị “đế” như Thượng Đế, Tiên Đế, Đế thiên, Đế thích, Viêm đế, Hoàng đế, Khôi đế, Đế minh, Đế nghi … Trong đạo Phật, tập đế và khổ đế là hai phạm trù trọng yếu liên quan đến nhân quả.

Bàn thờ là để nối về cái gốc của ngôi nhà và gia đình. Đế chính là gốc. Bàn thờ đích thực là bàn thờ phải có đế, phải chạm được vào các vị đế. Bàn thờ càng mạnh thì càng chạm xuống được các tầng đế sâu của đất trời và các vị đế của dòng tộc.

Ban thờ có hai loại đế chính:

– Đế cấu trúc gồm có đế vật lý và đế năng lượng.

– Đế tinh thần là các vị đế đỡ ban thờ thuộc nhóm thần linh, gia tiên và xứ sở.

Các vị đế chính là các vị đã sinh ra chúng ta và dòng họ, mà trực tiếp nhất là cha mẹ và xa hơn là bà cô, ông mãnh, gia tiên, tiền tổ.Đời con cháu mất gốc với tổ tiên là tình trạng chung của gần như tất cả ngôi nhà, gia đình, ban thờ, bát hương. Càng thêm đế giả chỉ càng cho tình trạng thêm trầm trọng. Chẳng qua không hiểu được cái đế của việc thờ cúng là gì nên không cho rằng việc thêm thắt đế ấy là có hại.

– mặt đất

– sàn nhà (và cả móng nhà)

– bàn thờ (và cả chân bàn thờ)

- Quan trọng nhất là đế mặt đất.

Ban thờ ở nhà đất sở hữu bao giờ cũng mạnh đế hơn ban thờ ở nhà đất không sở hữu (nhà đi thuê, nhà đi mượn). Ban thờ nhà đất bao giờ cũng mạnh đế hơn ban thờ nhà tầng không có đất (nhà chung cư)

Nếu ban thờ bị yếu phần đế, do xu hướng thượng ban thờ lên tầng trên và xu hướng ở nhà cao tầng, nhà chung cư, thì phải hạ dần ban thờ xuống càng gần đất càng tốt.

Trong các lễ cúng ngoài trời, có thể cắm hướng thẳng xuống đất, bởi vì mặt đất là chân đế cơ bản nhất của mọi thờ cúng. Với những người ở nước ngoài, ban thờ nói chung cực kỳ yếu vì ban thờ không được đặt ở trên mảnh đất quê hương. Người có xu hướng chối bỏ hết phong tục tập quán, gia đình, tên tiếng Việt, ngôn ngữ Việt, món ăn Việt thì ban thờ càng yếu.

Để làm mạnh đế đất của ban thờ thì tro bát hương, nước, gạo, muối, hương thắp nói chung phải là đồ mang từ quê hương nơi sinh ra lớn lên, quê cha, quê mẹ đặt lên ban thờ mới có thể đỡ được, cụ thể:

– tro bát hương phải đốt từ rơm rạ của cây lúa mọc trên đất quê hương

– nước phải lấy từ nguồn nước tự nhiên của quê hương như sông, hồ, ao, đầm tự nhiên hoặc giếng của đền và đình (phải làm lễ xin)

– gạo phải lấy cây lúa mọc trên đất quê hương

– muối được làm trên mảnh quê hương.Quan trọng thứ hai là đế sàn nhà

– Sàn tầng trệt liền với móng nhà là nơi để bàn thờ tốt nhất

– Tối kỵ ban thờ treo hoặc đặt trên nóc tủ, không tiếp xúc với sàn nhàQuan trọng thứ ba là đế bàn thờ

– Bàn thờ cần nhất là chắc chắn

– Tất cả các đồ thờ (bát hương, hũ muối gạo nước, chén nước, mâm đĩa … ) cần để trực tiếp lên ban thờ không qua đế.

Đế giả chính là biểu hiện vật lý của tình trạng suy đế thật. Chúng ta cần làm là tự đặt câu hỏi mình lập ban thờ để cho đẹp hay vì mục đích gì. Đẹp mà đạt mục đích thì mình nhất định nên làm, còn đẹp mà hỏng mục đích thì thành ra là xấu. Vấn đề nữa trong thờ cúng nên làm mọi việc đơn giản, chính xác, rõ ràng và thiết thực với mong muốn của mình cũng như của gia tiên, mà người mà mình thờ cúng.

Nếu muốn làm mạnh ban thờ thì phải loại hết các đế thêm thắt và làm mạnh đế cơ bản. Cụ thể là cần củng cố đế thật của ban thờ cả cấu trúc vật lý – năng lượng và nối về các vị đế, đồng thời dọn dẹp các đế giả.